From the Mist

Dit is de Nederlandse vertaling van The Mirrored World

Software is de spiegelwereld. De buitenwereld is de “gewone” wereld waarin wij leven. In toenemende mate zien we dat, met de groei van het internet en talloze software systemen waarmee we ons omringen en waar we in toenemende mate niet meer zonder kunnen, er sprake begint te zijn van “twee ikken”: de ik in de gewone buitenwereld, en ons ik in de binnenwereld, de persoon die wij zijn als we googlen naar onze persoon, de profielen op allerlei forums, de blog aanwezigheid van steeds meer mensen. De virtuele persoon die we in toenemende mate ook zijn.

Die twee ikken zijn volgens mij een aspect van wat software en taal in het algemeen op een abstractere manier aan het doen is, namelijk een replica van de buitenwereld in de “binnenwereld” creeëren. De enige manier die complexe ondersteuning door software mogelijk maakt op een schaalbare manier, is door die software te zien en te bouwen als een replica van die werkelijke wereld. Dit is hoe je een domein model (domain driven design) zou kunnen zien.

Het domein, dat centraal staat in de domeingedreven architectuur, is een simulatiemodel. Een replica van de buitenwereld. Een binnenwereld. Het is ook een actieve wereld: de componenten waaruit die wereld is opgebouwd zijn bezig, doen dingen, dingen die anders zijn dan in de “werkelijke” wereld, en dat verschil lijkt triviaal maar is dat niet. Een stukje uit Alice in Wonderland:

Then she began looking about, and noticed that what could be seen from the old room was quite common and uninteresting, but that all the rest was a different as possible. For instance, the pictures on the wall next the fire seemed to be all alive, and the very clock on the chimney-piece (you know you can only see the back of it in the Looking-glass) had got the face of a little old man, and grinned at her.

De twee werelden zijn synchroon, op een speciale manier, en adapters spelen daarin een belangrijke rol. Zij zijn de lijm, de magie zou je misschien kunnen zeggen. Zoals de wereld die Lewis Carroll verbeeldde, maar die wij altijd in onze geest hebben meegedragen.

Taal, het label waaronder ik al deze artikelen op deze site plaats, is ook het label waaronder ik de ontwikkelingen rond de moderne computer plaats. In een ander artikel probeer ik een beeld te schetsen van wat taal is. Met taal is de mens begonnen een wereld te vorm te geven die misschien daarvoor ook al in zijn geest aanwezig was, maar dankzij de woorden die er aan gegeven werden concreter werden, en overdraagbaar naar anderen. Een virtuele wereld van verhalen, die een eigen leven zijn gaan leiden, verhalen die misschien honderduizenden jaren geleden begonnen zijn en waarvan de resten in onze huidige verhalen nog steeds teruggevonden kunnen worden. Verhalen die mede hebben bijgedragen aan onze psyche (de archetypen van Jung). In die verhalen brachten mensen de binnenwereld naar buiten, en de luisteraars weer naar binnen. De binnenwereld van verhalen is een aspect van ons mens-zijn.

Misschien is dat spiegelen de essentie van leven en intelligentie. Enige tijd terug zijn biologen in het nieuws gekomen met het concept “spiegelneuronen” (zie ook: Noorderlicht, VPRO). De eigenschap voortdurend de omgeving te spiegelen is niet alleen in neuronen, wat gespecialiseerde cellen zijn, waargenomen, maar zelfs bij ééncellige organismen. In het boek van Jeff Hawkins, On Intelligence [Paperback] , ontwikkelt de schrijver een theorie over de werking van onze hersenen die gebaseerd is op het “weerspiegelen” van de buitenwereld, waarbij de hersenen tevens voortdurend bezig zijn die twee werelden te synchroniseren, maar ook met het “voorspellen” van die buitenwereld.

Professor van den Berg in het boekje Zien : verstaan en verklaren van de visuele waarneming , maakt hierin ook de observatie dat wanneer iemand binnen komt en we zien de betreffende persoon nog niet, dat onze ogen wel al, door de muur heen, die persoon volgen, vóórdat deze zichtbaar wordt in de deuropening. Dezelfde van den Berg, in zijn boek Leven in Meervoud, maakte een diepe indruk op mij toen ik las over zijn waarnemingen betreffende “meervoudige” personen, iets dat volgens van den Berg pas is gaan optreden na de technologische ontwikkelingen van de moderne tijd. Wij zijn spiegelwezens!

Het artikel van Vannevar Bush, waarnaar ik op meerdere plekken verwijs, heeft het over memen, alsof het levende wezens zijn die alles met alles verbinden, een idee dat ten grondslag ligt aan het concept hyperlinking dat zo belangrijk is op het internet.